Za motto instytucji notariatu uznać można łacińską sentencję „Lex est, quod notamus”. Przytłumaczyć należy ją następująco: „To, co piszemy, stanowi prawo”. Wskazuje ona na podstawowe zadanie, jakie ma notariusz, czyli sporządzanie aktów notarialnych. Jednak notariat nie ma jednolitej formy na całym świecie.
NOTARIAT TYPU ŁACIŃSKIEGO
Notariat typu łacińskiego (nazywany również klasycznym) oparty jest na zasadach prawa rzymskiego. Ukształtowany został on w kontynentalnej kulturze prawnej, czyli kulturze prawa stanowionego.
Zasady, które obowiązują notariusza, funkcjonującego w ramach tego systemu to:
– regulowana taksa notarialna – w zależności od państwa może być sztywna bądź uznawać odstępstwa od zasady. We wszystkich krajach należących do Międzynarodowej Unii Notariatu (z wyjątkiem Holandii) jest regulowana przez państwo– wymóg formy notarialnej dla określonych czynności prawnych – przepisy poszczególnych państw przewidują formę notarialną dla określonego zakresu i rodzaju czynności– zasada numerus clausus – kompetencja (przyznawana najczęściej Ministrowi Sprawiedliwości lub innemu organowi państwowemu) do kształtowania liczby notariuszy/kancelarii notarialnych w danym państwie, regionie. Zasada ta funkcjonuje w części państw należących do UINL, jednak Polska nie jest jednym z nich– określony sposób nabycia uprawnień do wykonywania zawodu notariusza, czyli konieczność ukończenia wyższych studiów prawniczych. W Polsce ponadto należy ukończyć aplikację notarialną.
NOTARIAT O PORZĄDKU PRAWNYM COMMON LAW
Główną cechą różniącą notariat klasyczny od notariatu o porządku prawnym common law jest ta, dotycząca kwestii mocy urzędowej. Dokument, który sporządził notariusz działający w ramach common law (prawa wspólnego), jej nie posiada.
Notariat o porządku prawnym common law funkcjonuje między innymi w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Kanadzie. Jednak w krajach tych coraz większym uznaniem cieszy się notariat typu łacińskiego, ponieważ jest gwarantem pewności obrotu prawnego.
NOTARIAT W POLSCE
Notariat w Polsce należy do grupy notariatów typu łacińskiego, ponadto jest członkiem Międzynarodowej Unii Notariatu, do której dołączyła w roku 1992.
Czynności notarialne wykonane przez notariusza w Polsce, wywołują skutki prawne dla stron tej czynności i osób trzecich, ponieważ są dokumentami urzędowymi. Spełniają one następujące wymogi: – nadania charakteru urzędowego dokonał organ publiczny i odnosi się ono nie tylko do elementów formalnych, ale też do treści dokumentu – dokument musi być wykonalny w państwie, w którym go sporządzono.
Artykuł powstał w oparciu o materiały znalezione na notariuszadamrobak.pl
